Geschiedenis van Huisduinen

De geschiedenis van Huisduinen

Op het uiterste puntje van Noord Holland, aan de kust, omringd door de Noordzee, het Marsdiep, duinen, fortificatiesen op steenworp afstand van Den Helder, ligt Huisduinen.
Huisduinen, oorspronkelijk gesticht in het jaar 700; van ongeveer 1700 tot 1800 bruisend middelpunt van walvisvaarders, strandvonders, strandjutters, vissers en mensenredders.

Huisduinen, waar Michiel Adriaansz de Ruyter in augustus 1673 voor de kust met zijn schepen de Frans-Engelse oorlogsvloot verslaat, tijdens de beroemde "Slag bij Kijkduin" (ábsoluut niet te verwarren met het Kijkduin bij Scheveningen!) Als in 1810 Nederland wordt ingelijfd door Frankrijk, is het Huisduinen waar Keizer Napoleon in 1811 een bezoek brengt, om persoonlijk te zien hoe het met de bouw van de forten gaat. In 1812 geeft Napoleon zijn goedkeuring aan de plannen voor de bouw van de "Stelling Den Helder", een fortificatie, waar het nog bestaande en geheel gerestaureerde- "Fort Kijkduin" deel van uitmaakt.
Het was ook Keizer Napoleon die aan Den Helder de lieflijke naam "Gibraltar van het Noorden" gaf…..

Huisduinen is ook de standplaats, van de "Lange Jaap". Met zijn 64 meter de hoogste gietijzeren vuurtoren van Nederland; gebouwd in 1877 in opdracht van Koning Willem III en in 1878 in gebruik genomen.
De Lange Jaap is een karakteristiek herkenningspunt voor Den Helder en heeft, met zijn 4 schitteringen in de 20 seconden, menige zeeman weer veilig de haven binnengeloodst!

Huisduinen was rond de jaren 1925-1932 een chique badplaats, maar ten gevolge van de bouw van de afsluitdijk in de Zuiderzee in 1932, waardoor de stroom in het Marsdiep zich verplaatste, kalfde het strand af en was het gedaan met de strandpret.
Midden in het dorp staat het (van origine Hervormde) "Huisduiner Kerkje". In de toren hangt een uit 1537 daterende kerkklok, welke gegoten is door de Amsterdamse klokkengieter Goebel Sael.
Het is een bekende legende, dat op een zondag, terwijl de storm om de kerk loeide, de dominee van de kansel in gebed tot de Heer sprak: "O, Heer behoedt de zeelieden voor de hevige storm en leidt hen veilig naar huis, maar als het tóch Uw wil is een schip op de kust te werpen, laat het dan bij óns stranden", eindigend met een hartstochtelijk "Amen…." , kenmerkend voor de armoede in die tijd ! Het kerkje heeft niet meer de oorspronkelijke functie, maar kreeg een culturele bestemming. Regelmatig vinden er exposities en concerten plaats en menig Helders bruidspaar komt hier stralend in de echt verbonden weer naar buiten.


T.g.v. het 70-jarig bestaan van HB, kwam er in 2000 een vlag voor Huisduinen.

Pas enige tijd daarna werd een oud ontwerp ontdekt uit 1936. Een deskundige op het gebied der banistiek (vlaggenkunde) ontwierp een vlag voor Julianadorp en Huisduinen, gebaseerd op het gemeentevlag van Den Helder, die met zijn kepers is ontleend aan de Heerlijkheid Huisduinen, eertijds eigendom der Van Egmonds.
(een heerlijkheid = een bezit van een heer). Vlaggen te koop bij de familie Meijer, Tillenhof 1 Huisduinen.


Hans-Willy Boogaard (1927) stuurde per e-mail herinneringen uit de vroege periode van Huisduiner Belang :
“Van vóór 1940 weet ik nog de namen van het bestuur. Dhr. De Jong, hoofd-torenwachter, woonde achter de kerk, een paar meter naar voren links was de pastorie van de dominee. Die woningen staan er nog. Dan dhr. Snel van de waterleiding, dhr. Terra, boer van de enige boerderij op Huisduinen; hij was tevens gemeenteraadslid in de gemeenteraad Den Helder. En tenslotte mijn vader, W. Boogaard.

In het voorjaar en in de winter was er een gezellige avond in de danszaal van ‘Dennenheuvel’ (v/h De Branding). Als kinderen mochten we ook mee en om 0900 uur s’ avonds moesten we naar bed. Er was ook altijd een verloting met prijzen. Mijn moeder ging naar verschillende zaken in Den Helder en kwam dan met diverse artikelen thuis. Ook o.a. een tegoedbon voor de kolenboer, een tegoedbon voor een kapster, etc. Mijn moeder bakte ook diverse taarten voor de verloting. Ik weet nog een keer dat bakker Mahieu een taart won, hij was zelf ook banketbakker.

Met de Pinksteren werd het badseizoen geopend. Wij als kinderen van de bestuursleden kregen dan met de kermis een paar vrijkaartjes voor de draaimolen, autobaan etc.

Voor de opening -ik was o.a. een vriend van de zoon van boer Terra- gingen we met een paard en de boerenarbeider naar het ‘Galgenveld’ en brachten we met badmeester De Zeeuw de badkoetsjes de kluft op naar het strand. De badkoetsjes stonden in een oude loods op het Galgenveld. Het paard kon later badderen in de zee.

Wij woonden -mijn ouders, ikzelf, mijn oudste zus Zus (1930) en mijn jongste zus Henny (1937) - sinds 1929 op Huisduinen, Duinweg 4, ‘Huize Johanna’. We hadden in de zomer badgasten of pensiongasten. Mijn vader zat in het bestuur van Huisduiner Belang.

In 1938 gingen we met de vijfde klas van de dorpsschool een dagje naar het vliegveld Schiphol. Op de foto staan ook meisjes uit het meisjesweeshuis.

In 1942 moest ons huis helaas afgebroken worden, want het stond op defensiegrond. Het heette toen het ‘Galgenveld’. Aansluitend woonden we op de Badhuisstraat 108. Op dit ‘Galgenveld’ is toen een groot Casinogebouw gebouwd. Wij woonden dus achter het restaurant ‘Dennenheuvel’ van de familie Kreuger. Voor ons ome ‘Chef’ en tant Ali. Geen echte familie, maar we waren er als kind in huis. Ze hadden drie dochters, Zus, Mappie en Tinneke, en zoon Harry. In 1943 zijn wij vrijwillig geëvacueerd naar Joure in Friesland.

Toen de oorlog begon op 10 Mei 1940 zagen wij ‘s morgens om 5 uur diverse parachutes met daaraan zeemijnen, die werden afgegooid door de Duitse vliegtuigen. Op zondag 11 mei ging ik naar de boerderij van Terra; daar stonden o.a. ook legerpaarden in de stallen. In de paardenstal was een soort telefoonafdeling, die berichten opvingen wat betreft alarmberichten. De zoon Dorus Terra en ik zaten er ook bij. In het land hadden ze nog snel luchtafweer opgesteld met een draadverbinding met de paardenstal. Dat werkte echter niet best en dan konden wij snel naar die luchtafweer-batterij rennen om het een en ander te vertellen.

In de Mobilisatietijd waren diverse lichtingen van het Nederlands leger opgeroepen en o.a. op het ‘Galgenveld’ gelegerd. Zij waren voor het laatst in 1930 in dienst geweest, dus U kunt wel begrijpen dat de uniformen niet altijd pasten. De jasjes werden met touwtjes bij elkaar geknoopt, wegens de buikjes. De een had zgn. ‘poeties’, de ander niet. De meesten kwamen op hun dagelijkse schoenen.

De soldaten lagen ook in de dorpsschool. (Op school hadden we juffrouw Moorman; Kaatje pisvinger was haar bijnaam). De klassen 4, 5 en 6 zaten in de danszaal van restaurant ‘Dennenheuvel’. Wij hadden tijdens de mobilisatietijd inkwartiering. Een vaandrig, een oude majoor, en een 2e luitenant. In ‘Dennenheuvel’ waren ook nog een paar officieren ingekwartierd.

Ongeveer 20 meter van ons huis was een kanon opgesteld met rondom opgestapelde zandzakken en een hoogtemeter. Tevens waren er projectielen om te verschieten. Af en toe was er luchtalarm en werd er gemeld dat er vliegtuigen in de lucht waren boven zee. Op een avond had HB vergadering in ‘Dennenheuvel’, toen er luchtalarm was. Er zaten ook diverse Nederlandse officieren in het restaurant en toen die naar het Galgenveld liepen, gingen de bestuursleden van HB ook mee. Met z’n allen om dat kanon heen! Het was nog een oud Engels kanon op een vrachtwagen. Het werd geladen. En dan zei de een: “Ja, ik hoor de vliegtuigen boven”, en ander zei dan: “Nee, dáár hoor ik ze”. Er stonden ook nog zoeklichten in de buurt en ze zochten de hemel af. Toen werd er bevel gegeven om te schieten, richting zee. Er werd toen aan een touw getrokken en het schot ging af . De loop scheurde en bij ons vlogen de ramen van de keuken eruit.